Wat knip je weg, wat voeg je samen? Dat collages maken een wankele zoektocht, daarover kunnen collagekunstenaars Jasper De Ridder en Flore Tanghe meespreken. Misschien inspireert hun verhaal je om zelf een collage te maken voor de open call 'Dive into Mankind'?
'Meestal vormt een gevoel, gebeurtenis, een lied of een tekst de aanleiding voor een collage. Ik open mijn snipperdoos (een doos vol papier en resten uit vorige collages) en kies een eerste beeld dat daarbij past. Tijdens de daarop volgende golven groeit en krimpt de collage op het tempo van de associaties in mijn hoofd. Soms rationeel maar heel vaak puur op gevoel vormen, kleuren en ritmes samenleggend. Uiteindelijk groeit die ene snipper vaak uit tot 5 collages, waarvan er meestal 3,5 weer sneuvelen.
Door je materiaal uit verschillende bronnen te kiezen - zoals tijdschriften, oud papier en verpakkingsmateriaal - kom je tot heel onverwachte keuzes en combinaties, die vaak niet bij je ‘stijl’ passen.
'Ik vind collages maken ontzettend spannend! Het kan 100 kanten op en doet dat ook, waardoor je de controle moet loslaten. Het is constant kiezen, een pad kiezen, een heel wankele toren bouwen die vaak plots instort.'
Ik zou mijn stijl omschrijven als abstracte collage: soms in de zin van kleurvlakken en schakeringen, soms ook met figuratieve elementen die herleid worden tot een vorm of kleur. Een leuke extra is dat een kijker wel iets ziet in de collages, een verhaal dat ik meeneem in een volgende collage.
Van opleiding ben ik Illustrator / grafisch ontwerper. Samen met mijn ‘Collectief Ablatief’ maak ik postkaarten, posters en recent ook het boek ‘Puzzel Mij’, een op waarheid gebaseerde verhaal over psychische kwetsbaarheid. Daarin komen tekst, muziek, collages en grafisch ontwerp samen.
Mijn inspiratiebronnen? Het geduld en doorzettingsvermogen waarmee Jesse Willems ‘zijn toren’ bouwt, daar valt mijn mond van open. En Matisse, omdat bijna niets meer overlaten verschrikkelijk moeilijk is!'
'Inwendig begin ik te knippen en plakken, vanuit herinneringen en voorstellingen. Het is nooit mijn intentie op voorhand om voor het medium collage te kiezen. Maar wanneer ik voel dat er iets ontbreekt aan het beeld waarmee ik bezig ben, kies ik voor een toevoeging van een ander materiaal waardoor de collage ontstaat.
Ik start altijd vanuit een lijn, die een vlak wordt, waar vervolgens andere lijnen op kunnen aansluiten. Zo construeer ik verder. Het beeld vraagt zelf om een kleur of vorm van andere aard dan het eerste materiaal. Geleidelijk aan transformeert de sfeer binnen de ruimte in wording. Een collage is dus een vervolmaking van mijn ruimtes. Het geeft karakter.
Even intuïtief zoals het opstarten van een beeld, zoek ik naar mijn collagemateriaal. Soms zwerven er stukken papier op de tafel, open ik mijn knipselmap, of ga ik plots het ganse huis doorzoeken om het perfecte stuk tegen te komen. Dat bestaat natuurlijk niet, maar bepaalde vormen hebben een klik met de lijnen en het lijkt alsof ze altijd al voor elkaar bestemd waren.
Collage is perfect wanneer je met ruimte bezig bent, het laat je letterlijk bouwen, flexibel composities zoeken en daagt je uit om de werkelijke realiteit compleet ondersteboven te zetten.
'Iemand anders heeft voor jou beslist hoe de vorm eruit zal zien. Een stuk uit een tijdschrift werd vormgegeven door de ogen van die ene fotograaf, en ikzelf zou dat beeld nooit in dat formaat gemaakt hebben. Er komt dus veel toeval aan te pas.'
Voor mij werkt het beperkend om louter één materiaal te kiezen, ik vind het vanzelfsprekend om verschillende technieken te gebruiken en combineren. Grafiek boeit me het sterkst, omwille van de constante fouten die ik maak, en de oneindige nieuwsgierigheid naar hoe de techniek zijn bijdrage levert aan mijn beeld.
Ik gebruik alles wat kan kleven en waarvan de vorm, kleur of lijn een indruk op me maakt en een bepaalde spanning in zich draagt. Ik ga vaak met plakband als tekenmateriaal aan de slag. De kleur, transparantie, kleefkracht, dikte of beschrijfbaarheid verschilt per rol. In bepaalde collages fungeert de plakband als lijn, in andere dan weer als ruimtelijke vlakken. Ook magazines, kranten en blanco papieren verknip ik in vormen die op muren of vloeren in perspectief lijken. Die knip ik achteraf nooit bij, ik ga om met de vorm waarin ik ze intuïtief geknipt heb.
Ik gebruik ook potlood, etsen, chine collé, verf,... Recentelijk begon ik ook digitaal collages te maken. Hiervoor gebruik ik foto’s van het internet en foto’s vanuit mijn eigen fotoarchief.
Inspiratie haal ik in de eerste plaats uit mijn eigen verbeelding en uit het waarnemen van mijn alledaagse omgeving, van basiselementen die de ruimte rondom mij scheppen. Die fracties van onze wereld slaat mijn geheugen op, waarna er automatisch een vervorming van de werkelijkheid optreedt. Waar ik tijdens het wandelen voor zou stoppen zijn hoeken, wazige vensters, aantrekkelijke kleuren van muren, vloeren en lucht, texturen van bouwmaterialen, reflecties op water en glas, aaneensluitende lijnen van verschillende gebouwen, kabels,...
Kunst verwondert me wel en maakt me nieuwsgierig, maar ik ga nooit doelbewust op zoek naar beelden, om mezelf ruimte te geven voor nieuwe ideeën. Andere beelden laten me wel reflecteren over mijn eigen werk, waardoor ze onrechtstreeks invloed kunnen hebben in mijn denkwijze.'
Nog tot 6 december kan je deelnemen aan de open call Dive into Mankind. Laat je inspireren door water in al z’n vormen en giet het in een collage. Stuur je werk door via Beeld en maak kans op deel uit te maken van de groepsexpo bij Cera (22 januari tot 19 maart 2021).