Illustratie: Telma Lannoo

Een belangrijk element om je werk kenbaar te maken en je als kunstenaar te profileren is een portfolio. Online zijn er heel wat mogelijkheden, maar ook een papieren of print portfolio biedt bijzondere voordelen. Johannes Elebaut legt uit waarom

Als je aandacht schenkt aan hoe je je werk weergeeft, toon je dat je werk zorg en waarde verdient. Dat bepaalt mee hoeveel aandacht een kijker aan je portfolio besteedt.

Detecteer of traceer zelf een grid

We gaan in dit artikel kort in op een basislay-out, waarin je afbeeldingen kan plaatsen. Het doel hiervan is om de kwaliteit van je werk, via de afbeeldingen, meer naar voren te brengen.
Een grid geeft richting en balans doorheen je portfolio. Maar niet iedereen kiest die weg. Sommigen breken net het grid open en manipuleren het. Maar een grid vormt de basis.
We worden overspoeld door lay-outs. Een goeie oefening kan zijn dat je lay-outs verzamelt die je interesseren. Daarna kan je die gaan analyseren/traceren via een paar codes.
Voor een beeld gebruik je een rechthoek met diagonalen, of een zwart vlak. Voor een titel gebruik je een dikke, vette lijn. Voor leestekst, bijschriften, voetnoten gebruik je dunne lijnen. Dat kan er dan als volgt uitzien:

Originele opmaak : Ronny&Johnny - cahier - Archipel

Zorg voor een link tussen je werk en je portfolio

Als je een portfolio wil maken kan je de lay-out naar je eigen hand zetten, als een verlengde van je werk. Sommige kunstenaars gaan hier heel ver in (bvb. Jan De Cock - Denkmal isbn 9080842427), anderen houden de lay-out vrij sober. Er zijn oneindig veel mogelijkheden.

Copyright 2020 © Jan Frederik De Cock

Welk verhaal? Zoek een narratief

Met een portfolio kan je een verhaal of een verloop aangeven tussen de verschillende beelden. Het hoeft zeker niet altijd chronologisch te zijn. Het wordt net interessant als je nieuwe relaties legt tussen je beelden. Een werk alleen staat op zichzelf, een portfolio vertelt een breder verhaal.
Het is niet gemakkelijk en meestal ook niet geschikt om al je werken te tonen. Je zal een selectie moeten doorvoeren om tot een consistent verhaal te komen. Er is een duidelijke signatuur voelbaar van de kunstenaar doorheen de portfolio.
Het helpt om je kijker op voorhand ook mee te geven hoe hij/zij naar jouw portfolio kan kijken. Wat is de opzet van je portfolio? Zo zal de kijker meer met jouw blik, met jouw gevoel naar je portfolio kijken.
Het is dus essentieel om op voorhand een selectie van werken te maken. Misschien kan je sommige werken gaan ordenen, bij elkaar plaatsen of er verder over nadenken om er een serie van te maken. Dat proces heeft zorg en tijd nodig. Toets hierbij regelmatig af met mensen die je werk goed kennen.

© Frederik Vercruysse

Aan de slag: maak een flatplan

1. Overzicht (alle pagina's naast elkaar)

Start met een groot blad papier. Bekijk de selectie van je werken en bedenk vervolgens hoeveel pagina’s je ongeveer wil gebruiken. Gebruik een veelvoud van vier om een boekje te kunnen printen, 16 tot 20 pagina’s zijn een goed begin.

Om rust en structuur te creëren op de pagina’s, zet je eerst de marges uit (in rood). Dat kan symmetrisch of asymmetrisch. Daarna verdeel je deze marges onder in rijen en kolommen. Je krijgt hierdoor een 'onderlegger' waar je afbeeldingen en tekst op kan verwerken. Je kan zelf wat experimenteren met het aantal onderverdelingen dat je wil.

Je kan ook spaties voorzien tussen je horizontale en verticale lijnen. Die spaties zorgen voor een consequente afstand tussen je elementen.
Probeer de oriëntatie van de tekst en de beelden op eenzelfde manier toe te passen. Het kan zeer vervelend zijn om een portfolio in allerlei richtingen te moeten draaien.

Schets, knip, plak. Kopieer je blad, werk erover met kalkpapier tot je tevreden bent met het geheel.

2. Voorbeeldpagina's (detail)

Ben je klaar met je overzicht, dan kan je pagina per pagina in detail gaan uitschetsen. Waar komen de titel, tekst en foto te staan? Maak een paar versies, tot je tevreden bent met het resultaat.

Gebruik conceptteksten

Het is een goed idee om in het begin van je portfolio het opzet te duiden in een korte tekst. De afbeeldingen die nadien volgen kan je vergezellen van een concepttekst. Hou het kort en verwijs voor meer toelichting door naar de bijlages voor- of achteraan in je portfolio.

Plaats je identiteit vooraan

Overtuig in je eerste pagina’s, plaats daar de sterke projecten. Je kan ook starten met een boeiende introductie via tekst.
Zorg voor herkenbaarheid, begin met werken waar je al mee naar buiten gekomen bent en die jou als kunstenaar typeren.

Kies voor professionele beelden

Op het vlak van beeldkwaliteit mag je heel streng zijn. Indien de kwaliteit niet goed genoeg is, laat je ze beter achterwege. Slechte beelden worden niet goed ontvangen, en geven de indruk dat je de kwaliteit van je werk niet serieus neemt. Het zou echt spijtig zijn om na het werk in je atelier het traject af te ronden met een slecht beeld.
Zorg altijd voor foto’s in hoge resolutie voor je portfolio en archief.

Toon je volledige proces

In de meeste gevallen ligt de focus in je portfolio op het eindresultaat. Maar dat is afhankelijk van je opzet natuurlijk. Nu er steeds vaker work-in-progress online verschijnt, kan je ook meer gaan experimenteren om dit soort beelden te verwerken in je portfolio.
Je kan ook inzoomen op bepaalde details van je werk, zaken die niet naar voor komen in een totaalbeeld.

Kies kwaliteit boven kwantiteit

Het is niet de bedoeling dat je in een publiek portfolio al je werken toont. Meer is niet altijd beter.
Kies enkel voor je beste werk, anders bestaat het gevaar dat minder sterk werk de kwaliteit van je portfolio omlaag haalt. Het is niet makkelijk om die keuze door te voeren, maar ze is wel noodzakelijk. Heb je veel gelijkaardig werk, dan volstaat het om een van de betere werken uit te lichten. Is er interesse voor dat type werk, dan kan je later nog meer op maat uitsturen.
Geef beknopt de motivaties achter je project aan. Niet enkel de beelden, maar op welke manier kan je publiek je beelden lezen. Welk verhaal wil je vertellen?

Een portfolio is altijd in beweging

Een portfolio is een open document dat keer op keer wordt herzien in vorm, inhoud en vormgeving. Naarmate je werk vordert zal je portfolio mee evolueren.
Het plaatsen van nieuw werk naast oud werk zal ervoor zorgen dat je steeds zal afwegen wat erin blijft, en wat verdwijnt. Een goeie oefening om je eigen persoonlijke groei als kunstenaar in de gaten te houden.

Eens je het maken van een portfolio in de vingers hebt, kan je ook kiezen om verschillende versies van je portfolio te maken. Die kan je op maat maken en uitsturen.

12.03.2024
Auteur
Johannes Elebaut