Illustratie: Telma Lannoo

Kunstenaars kunnen vaak een financiële duw in de rug gebruiken. Subsidies kunnen daar een deel van zijn. Als professionele kunstenaar kan je subsidies aanvragen binnen het Kunstendecreet. De projectsubsidie en beurzen zijn hier de twee bekendste subsidielijnen.

In het Kunstendecreet vind je de subsidies van de Vlaamse gemeenschap voor de professionele kunsten. Wat verstaan wordt onder professionele kunst wordt per aanvraag beoordeeld. Je kan indienen binnen verschillende disciplines: beeldende kunst, muziek, podiumkunsten, vormgeving en architectuur. We focussen in dit artikel op de subsidies die je als kunstenaar kan aanvragen binnen het kunstendecreet. Ook als organisatie kan je subsidies aanvragen. Daarover lees je hier meer.

De subsidies binnen het kunstendecreet moet je aanvragen op KIOSK. Dit is een online platform van de Vlaamse overheid waarop je verschillende subsidies kan aanvragen. Start hier op tijd mee, zo kan je meteen zien welke vragen je zoal moet invullen en kom je niet voor verrassingen te staan op het moment dat je de aanvraag voor je subsidie indient.

De verschillende functies binnen het Kunstendecreet

Het Kunstendecreet werkt met verschillende functies waarbinnen je een subsidie kan indienen. Het vormt een kader waarbinnen je dossier opgebouwd wordt. Elke functie focust op andere zaken en heeft andere beoordelingscriteria. Het is dus heel belangrijk om hier goed over na te denken. Als je meerdere functies aanduidt, word je op elke functie even streng beoordeeld. Je beperkt je daarom best tot de kernfunctie.

De functie ontwikkeling: de focus ligt hier op het proces: het traject waarbij tijd en ruimte nodig is om te groeien en te experimenteren als kunstenaar. Het kan ook dienen om een concreet idee of project voor te bereiden of vorm te geven. Het proces, onderzoek en artistiek experiment primeren op een concrete output.

De functie productie: dit gaat over het creëren van een artistiek werk. Daar hoort ook een luik ontwikkeling en onderzoek bij en er wordt ook verwacht dat je jouw project presenteert in een tentoonstelling of een publicatie. De focus ligt vooral op het tot stand brengen van het werk zelf.

De functie presentatie: deze functie gaat over het organiseren van een presentatiemoment voor een publiek met een afgewerkt kunstaanbod, zoals bijvoorbeeld een gecureerde tentoonstelling. De functie presentatie vertrekt vanuit het perspectief van een organisator of toonplek. Dit is dus anders dan wanneer je bij een creatie ook een tentoonstelling wil organiseren, waarbij de focus op de productie ligt.

De functie participatie: participatie gaat over het actief betrekken, op laagdrempelige wijze, van diverse doelgroepen die niet-professioneel actief zijn binnen de kunsten. De functie ‘participatie’ neemt naast het artistieke resultaat ook de deelnemers en de methodiek als uitgangspunt.

De functie reflectie: via reflectie wordt de betekenis van kunst, een oeuvre of kunst in de maatschappij besproken, ter discussie gesteld of verdiept. De reflectie moet steeds artistieke, culturele of kunstkritische inhoud hebben en bijdragen aan de kennis over het kunstenveld. Dat zal je moeten aantonen aan de hand van een publicatie, studiedag, lezing...

Disciplines en beoordelingscommissies

Als je een dossier indient, begin je met het aanduiden van je discipline en je subdiscipline. Dat zal meestal de commissie beeldende kunsten, audiovisuele kunsten en fotografie zijn. Maar je zou ook kunnen indienen op transdisciplinaire kunsten als je verschillende kunstvormen mengt of cross-sectorale kunsten als je met een andere sector gaat samenwerken, zoals bijvoorbeeld onderwijs. Je kan verschillende subdisciplines aanduiden, maar beperk je hier ook tot degene die er echt toe doen. Je moet minstens één subdiscipline aanduiden.

Daarna kies je de juiste beoordelingscommissie die bij jouw project past. Er is hier geen fout antwoord, maar doe dit wel zorgvuldig. De commissie is samengesteld uit externen uit de kunstensector en zal jouw aanvraag beoordelen. Hoe beter ze jouw project en de context waarbinnen dit valt begrijpt, hoe groter de kans dat jouw project of beurs in aanmerking komt voor subsidies.

De Projectsubsidies

De Projectsubsidie is de bekendste subsidielijn binnen het Kunstendecreet. Professionele kunstenaars of organisaties kunnen deze aanvragen voor kortlopende projecten van maximum 1 jaar of langlopende projecten van maximum 3 jaar. Je kiest het bedrag dat je aanvraagt volledig zelf, afhankelijk van de noden van je project.

Je project schrijf je volledig uit aan de hand van de vragen op KIOSK en in het projectplan. Hoe je de projectsubsidie aanvraagt, lees je uitgebreid in de handleiding van de Vlaamse Overheid. Daarnaast moet je ook een uitgebreide begroting toevoegen en een artistiek cv.

Er zijn vier criteria waarop een aanvraag voor een projectsubsidie wordt beoordeeld. Alle criteria zijn even belangrijk bij de beoordeling.

  1. De kwaliteit van het inhoudelijk concept. Hier draait het natuurlijk allemaal om. Hoe degelijk is je project inhoudelijk. Dit wordt per functie beoordeeld aan de hand van aparte criteria.
  2. Het tweede criterium is de kwaliteit van de zakelijke aanpak. Hoe stroken je zakelijke plannen met je artistieke plannen?
  3. De relevantie van je project in het bredere kunstenveld. Wat maakt jouw project uniek en welke impact wil je bekomen.
  4. De mate waarin je project rekening houdt met de visienota van de minister van Cultuur. Die visienota vind je hier terug.

Alles over de projectsubsidies lees je hier nog eens uitgebreid terug.

De Beurzen

De beurs is een subsidie voor individuele kunstenaars. Je kan deze subsidie aanvragen om aan talentontwikkeling, onderzoek en experiment te doen. Een beurs laat je met andere woorden toe om nieuwe wegen te verkennen, je bij- of om te scholen in jouw huidige of een nieuwe discipline. Je kan het geld gebruiken om materiaal aan te kopen, workshops te volgen in binnen- en buitenland...

Je kan een beurs aanvragen als opkomend of bewezen talent.

Opkomend talent: deze beurs is bestemd voor beloftevolle kunstenaars die al een eigen artistieke stem ontwikkeld hebben. Je hebt ofwel al minstens één jaar een basisstudie in de kunsten of je bent al één jaar aan de slag als kunstenaar. Je zal dit moeten aantonen in je artistiek cv. Deze subsidie kan je voor 1 jaar aanvragen.

Bewezen talent: deze beurs is bedoeld voor kunstenaars die al een ontwikkelde artistieke praktijk hebben. Wat hieronder valt, wordt per geval bekeken. Als bewezen talent kan je een beurs aanvragen voor 1 jaar of maximum 3 jaar.

De bedragen voor een beurs zijn vastgelegd op €7.500 voor opkomend talent en €12.000 per jaar voor bewezen talent.

De uitgebreide info vind je hier terug.

Andere subsidies binnen het Kunstendecreet

Naast de projectsubsidies en beurzen kunnen organisaties en individuele kunstenaars nog een aantal andere subsidies aanvragen:

  • Werkingssubsidies: dit zijn 5-jarige subsidies voor organisaties in de kunstensector.
  • De TIP: de tegemoetkoming internationale presentatieprojecten kan je aanvragen voor een buitenlands presentatiemoment, zoals een tentoonstelling in het buitenland. Je doet dit minstens 2 maanden op voorhand.
  • Internationale Presentatieprojecten: deze subsidie dient voor grotere buitenlandse projecten. Deze subsidie dient voor de presentatie van kunstprojecten in het buitenland.
  • De residentiebeurs: zoals de naam het zegt is dit een financiële tegemoetkoming wanneer je als kunstenaar een residentie hebt in binnen- of buitenland.
12.03.2024